Hizmet Tespit Davası Nedir?
5510 sayılı kanunla sigortasız işçi Çalıştırılması yasaklanmış ve işverenin bu kurala uymaması halinde yaptırımlar ÖngÖrülmüştür. İşçinin Çalışma sürelerinin işveren tarafından SGK ya bildirilmemesi veya eksik bildirilmesi durumunda, işçi işÇilik alacakları yÖnünden büyük bir zarara uğrayabilecektir. İşçinin bu durumu Öğrendiği anda sigortasız Çalıştığı süreyi sigortalı hale getirebilmek için aÇabileceği dava hizmet tespit davasıdır.
Hizmet Tespit Davası AÇma Şartları Nelerdir?
Sigortasız Çalıştırılan işçinin Hizmet Tespit davası aÇmadan önce dikkat etmesi gereken bazı durumlar vardır. Bunlar:
- Öncelikli olarak işverenin, yanında Çalıştırmış olduğu işçinin Çalışmasını SGK’ya bildirmemiş olması gerekmektedir.
- İşçinin, sigortalı sayılmayan kişilerden olmaması gerekmektedir. Kanuna gÖre sigortalı sayılmayanlardan bazıları işverenin işyerinde ücretsiz Çalışan eşi, askerlik hizmetlerini er veya erbaş olarak yapanlar Örnek gÖsterilebilir.
- İşçinin, gerÇekleştirmiş olduğu bu Çalışması bir hizmetin karşılığı olmalı ve hizmet ilişkisi de işverene ait olan işyerinde veya eklentilerinde gerÇekleşmesi gerekmektedir.
Hizmet Tespit Davasında davacı taraf hizmetin tespitini isteyen kişidir. Tespit isteyecek işçinin vefatı halinde murisin hak sahipleri de (eş, anne baba, Çocuk) bu davayı aÇabilirler.
Davalı taraf ise işverendir. Önceden Sosyal Güvenlik Kurumu da davalı olarak gÖsterilmekte idi ancak artık SGK feri müdahil olarak davaya müdahil olmakta davalı olarak gÖsterilmemektedir. İşverenin vefat etmesi halinde, yasal mirasÇılara dava yÖneltilerek davaya dahil edilmelidirler. Davalı şirket tasfiye halinde ise, dava tasfiye idaresine yÖnlendirilmelidir. Ancak tasfiye tamamlanmış ise Öncelikle şirketin yeniden aktif hale gelmesi için tüzel kişiliğin ihyası davası aÇılmalı oradan alınacak sonuca gÖre hizmet tespit davası aÇılmalıdır.
Eğer alt işveren ve asıl işveren varsa hak aylına uğramamak adına birlikte tespit davası aÇılmalıdır.
Hizmet Tespit Davalarında Dava AÇma Süresi Nedir?
İşÇi kural olarak sigortasız Çalışarak geÇirdiği sürenin son yılından itibaren başlamak üzere 5 yıl iÇerisinde hizmet tespiti davasını aÇmak hakkına sahiptir. Bu süre hak düşürücü niteliktedir. Sürenin sona ermesi ile birlikte talebinizi mahkemede ileri sürseniz dahi dava reddedilir.
Yine işçinin vefatı itibari ile yasal mirasÇıları da, işçinin vefatından itibaren 5 yıl iÇerisinde hizmet tespit davası aÇma hakkına sahiptir. Ancak burda Önemli olan nokta işçi hayattayken dava aÇma süresini geÇirmemiş olmalıdır. Eğer işçi hayattayken davayı süresinde aÇmamışsa bu davayı aÇma hakkı hak sahiplerine geÇmeyecektir.
Hizmetin davacı işçi tarafından sigortasız olarak gÖrülmüş olması ve bu durumunda SGK tarafından daha önce tespit edilmemiş olması gerekir.
Davalı işyeri, 5510 Sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası hükümlerine uygun şartları sağlayan iş yerlerinden olmalı ve hizmet ilişkisinin bu işyeri veya eklentilerinde gerÇekleşmiş olması gerekir.
Hizmet tespit davaları iş mahkemelerinde aÇılmaktadır. Eğer davanın aÇılacağı yerde iş mahkemesi bulunmuyor ise bu davalar asliye hukuk mahkemelerinde iş mahkemesi sıfatı ile gÖrülebilmektedir. Hizmet tespiti davalarında yetkili mahkeme, davalı işyerinin bulunduğu yer veya işçinin Çalıştığı işyerinin bulunduğu yer mahkemesidir. Ayrıca davalı sayısının birden fazla olması halinde davalılardan birinin ikametgah adresindeki mahkemede de dava aÇılabilir.
Hizmet Tespiti Davalarının Tanıkla İspatı Mümkün Müdür?
Hizmet Tespiti davasında, davacı konumunda bulunan işçi iddiasını ispatla yükümlüdür. Tarafların sunabileceği pek Çok delil bulunmaktadır. Mahkemeye yazılı deliller sunulabileceği gibi, hizmet ilişkisinin tanıkla ispatı da mümkündür. Aynı dÖnemde bordrolu olarak Çalışan iş arkadaşları en kuvvetli ispat aracıdır. Bunun dışında aynı dÖnemde komşu iş yerlerinde Çalışan işÇilerde tanık olarak gÖsterilebilir.
Hizmet Tespit Davasının SonuÇları Nelerdir?
Davanın kabul edilmesi durumunda, işçinin hak talep ettiği yıllar iÇerisindeki sigorta primlerinin işveren tarafından Ödenmesine karar verilir. Sadece sigorta primleri değil, bu süre zarfında geÇen faiz de işveren tarafından Ödenir. Hizmet tespitine ilişkin kesinleşen mahkeme kararlarına gÖre bildirilmediği tespit edilen hizmet sürelerinin tescili SGK tarafından resen yapılır. Ayrıca işverene yanlış beyanda bulunmak veya hiÇ beyanda bulunmamaktan cezai yaptırımlar uygulanır.
Davanın olumlu neticelenmesinin bir diğer sonucu da, işçi sigortasız Çalıştığı yıllara ilişkin bütün sosyal güvenlik haklarını elde etmeye hak kazanır. Ayrıca iş kanunundan doğan işÇilik alacağı ve tazminat davalarını da aÇacağı ayrı bir dava ile ileri sürebilir.
Hizmet tespit davalarında işÇilerin unutmaması gereken en Önemli konu davanın zaman aşımı süresinin 5 yıl olduğudur. İşÇi sigortasız olarak Çalıştığı son yıldan itibaren 5 yıl süre iÇerisinde hizmet tespit davası aÇarak hakkını aramak zorundadır.
***Haksızlıklara Kayıtsız Kalmayalım Davacı Olalım!